Υπάρχουν συνεχείς συζητήσεις για το ποιος ή ποιοι τελικά έχουν την ευθύνη για την επαγγελματική αποκατάσταση των πρόσφατα αποφοίτων. Υπάρχουν 4 φορείς οι οποίοι εμπλέκονται στην εξίσωση:

• Οι Επιχειρήσεις
• Οι Φοιτητές/ Πρόσφατα Απόφοιτοι
• Η Κυβέρνηση
• Τα Πανεπιστήμια

Ας εξετάσουμε την ευθύνη του καθενός ξεχωριστά:

• Επιχειρήσεις: Ίσως οι επιχειρήσεις θα έπρεπε να προσλαμβάνουν νέους απόφοιτους και να τους προσφέρουν την απαιτούμενη εκπαίδευση. Να κάνουν υπομονή μέχρι οι νέοι να μπορέσουν να αποκτήσουν σιγά-σιγά τις δεξιότητες για να μπορούν να εργάζονται παραγωγικά. Όμως, οι περισσότερες εταιρείες στην Κύπρο είναι μικρού μεγέθους και δυσκολεύονται να αφιερώσουν χρόνο στη σωστή ανάπτυξη των υπαλλήλων τους. Επίσης, οι εταιρείες δηλώνουν πως αρκετοί νέοι φεύγουν από θέσεις εργασίας πριν καν ολοκληρώσουν το πρώτο έτος. Έτσι, ο χρόνος που επένδυσαν σε αυτά τα άτομα πάει χαμένος. Γι’ αυτό το λόγο, οι εταιρείες προτιμούν άτομα με εμπειρία γιατί δεν θα μπουν σε τόσο ρίσκο να ξοδέψουν άδικα πόρους σε θέματα εκπαίδευσης και ανάπτυξης.

• Φοιτητές/ Πρόσφατα Απόφοιτοι: Ίσως, κατά τη διάρκεια των σπουδών ή τα καλοκαίρια, θα έπρεπε να βρουν δουλειά ή πρακτική άσκηση. Να δουλέψουν για λίγα ή καθόλου χρήματα για να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν τα 4 χρόνια στο πανεπιστήμιο και να αποκτήσουν την απαιτούμενη εμπειρία που όλοι οι εργοδότες ζητούν. Όμως, αυτό δεν είναι τόσο εύκολο. Για να πετύχεις καλούς βαθμούς στο πανεπιστήμιο, πρέπει να παρακολουθήσεις τα μαθήματα σου και να μελετάς συστηματικά. Άρα, πρακτικά μένει πολύ λίγος χρόνος για κάτι άλλο. Αν βρεις δουλειά, κινδυνεύεις να μην καταφέρεις να πάρεις καλούς βαθμούς.

• Κυβέρνηση: Η Κυβέρνηση, μέσω των προγραμμάτων της ΑΝΑΔ και του Υπουργείου Εργασίας, προσφέρουν κίνητρα σε εταιρείες για να προσλάβουν και να εκπαιδεύσουν νέους απόφοιτους. Τα προγράμματα αποτελούν θετικές πρωτοβουλίες αλλά δεν επιλύουν το πρόβλημα με ουσιαστικό τρόπο. Επίσης, λόγω οικονομικής κρίσης, έχουν μειωθεί οι θέσεις εργασίας που προσφέρονται στο δημόσιο.

• Πανεπιστήμια: Η κύρια ευθύνη των πανεπιστημίων είναι να προάγουν τη γνώση και να ασχολούνται με την έρευνα και όχι η επαγγελματική αποκατάσταση. Οι επιχειρήσεις κινούνται με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς και οι αλλαγές είναι συνεχείς και ραγδαίες. Τα πανεπιστήμια δεν κινούνται με τους ίδιους ρυθμούς γιατί η προσήλωση τους είναι στην έρευνα, η οποία προϋποθέτει μεθοδικότητα και υπομονή. Οι επιχειρήσεις ψάχνουν για άτομα με δεξιότητες, όχι μόνο γνώσεις. Είναι διαφορετικό να γνωρίζεις κάτι θεωρητικά και εντελώς διαφορετικό να ξέρεις να κάνεις κάτι πρακτικά. Τα πανεπιστήμια προάγουν πολύ περισσότερο τη γνώση παρά τις ικανότητες.

Αυτό που φαίνεται είναι ότι η ευθύνη είναι κάπως μοιρασμένη σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Όμως, η κάθε πλευρά φέρνει στο τραπέζι σεβαστούς λόγους που αποδεικνύουν ότι η ευθύνη δεν είναι απόλυτα δική τους.

Άρα, πώς θα λυθεί αυτό το πρόβλημα, αφού για κανένα δεν αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητα και κανείς δεν παίρνει πάνω του την απόλυτη ευθύνη;

Ίσως χρειάζεται να προστεθεί ένας 5ος φορέας στην εξίσωση, που θα έχει ως μοναδική προτεραιότητα την επαγγελματική αποκατάσταση των πρόσφατα απόφοιτων. Αυτή η οντότητα θα πρέπει να πάρει μεγάλο μέρος της ευθύνης και να συντονίζει και τους υπόλοιπους τέσσερις.  

Το StudentLife Academy αποτελεί ένα καλό παράδειγμα φορέα, ο οποίος προσπαθεί πρακτικά να γεφυρώσει το χάσμα. Προσφέρει πρόγραμμα στους τομείς του Digital Marketing & Business και εγγυάται δουλειά σε όποια ή όποιον καταφέρει να το ολοκληρώσει με επιτυχία. Το πρόγραμμα δημιουργήθηκε σε συνεργασία με εργοδότες του τομέα. Είναι κατάλληλο για απόφοιτους σχολών Διοίκησης που θέλουν να εμβαθύνουν στον τομέα τους και για αποφοίτους άλλων σχολών (εκτός Διοίκησης) που θέλουν να αλλάξουν κατεύθυνση.

Η εγγύηση που προσφέρουν προγράμματα όπως το StudentLife Academy αποτελεί δυνατό παράδειγμα ανάληψης ευθύνης. Η πίεση που ασκεί αυτή η εγγύηση δημιουργεί ένα τεράστιο κίνητρο για τους ανθρώπους στο StudentLife να βοηθήσουν πραγματικά τους συμμετέχοντες τους να βρουν δουλειά.

Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης πέφτει στα χέρια των φοιτητών και νέων απόφοιτων. Τα πανεπιστήμια δεν έχουν πρόβλημα να βρουν φοιτητές, οι επιχειρήσεις προσλαμβάνουν έμπειρους υποψηφίους και η Κυβέρνηση ήδη κάνει αυτό που μπορεί να κάνει.

Οι νέοι πρέπει να αγωνιστούν, με δική τους πρωτοβουλία, για να κτίσουν τις δεξιότητες, την εμπειρία και την προσωπικότητα που χρειάζεται για να είναι πραγματικά χρήσιμοι στην αγορά εργασίας. Πρέπει να χρησιμοποιήσουν σωστά τα εφόδια που παίρνουν από τα πανεπιστήμια, την κυβέρνηση, τις επιχειρήσεις και προγράμματα όπως το StudentLife Academy για να κτίσουν μια επιτυχημένη καριέρα.

Τα είπε πολύ καλά ο Νίκος Καζαντζάκης όταν είπε: “Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω.”